Son yıllarda futbol seyri bakımından hiç keyif vermeyen Türkiye Süper Ligi'nde yer alan takımların logolarını inceledik. Futbol kalitesi açısından sınıfta kalan ligimizin logo kalitesi ne durumda ve şampiyon hangi takım olacak?
Tuttuğunuz takımın logosunu beğeniyorsunuzdur. Kuzguna yavrusu şahin görünürmüş misali. Peki, Süper Lig'te yer alan takımların logolarına hiç dikkatlice baktınız mı? İngiltere, İspanya gibi futbolda iddialı ülkelerin takımlarının logo hikayelerine aşinayız. Kimi kulüpler hikayelerini iyi bir arma ile sunarken bazıları da iyi bir hikayeyi kötü bir arma ile göğsüne taşıyor. Bizim ligimizde ise bir iki istisna dışında ne hikaye var ne de görsel kalite.
İlk bakışta enteresan bir hikayesi olduğu izlenimi bırakan Alanyaspor logosunun arkasında herhangi bir fikir bulunmuyor bana sorarsanız.
Alanyaspor logosu, Star Trek filminde mürettebatının göğsünde yer alsın diye tasarlanmışa benziyor. Alanya bir kıyı kenti olduğu için top görünümlü yuvarlağın
içerisine deniz dalgaları yerleştirilmiş. Altta ve üstte yer alan dalga çizimlerinin ortasında da kuruluş tarihi bulunuyor.
Yeşil üçgen şeklindeki A ile belki de yeşil bir şehir olduğu belirtilmeye çalışılmış.
Ortasına yerleştirilmiş olan rugby topu görünümlü S'nin sarı zeminle beraber ne manaya geldiğini ise kestirmek zor. İlk akla
gelen güneş temsili oluyor elbette. Arkadaki turuncu yuvarlak ise bölgedeki turunçgiller bolluğuna bir gönderme olabilir diye düşünüyorum.
Görsel bütünlüğü bulunmayan
Alanyaspor logosunun puanı; 10/4
En eski kulüplerimizden biri olan Ankaragücü'nün logosu ilk bakışta demir parmaklıklara benziyor.
Biraz daha düşününce belki de Anıtkabir'i temsil ediyordur diyebiliyorsunuz.
Ankara ile Gücü kelimelerinin
ilişkisi yok denecek kadar az. Bu nedenle de takımın adı daha çok GÜCÜ şeklinde okunuyor. Gücü kelimesinin sarı dış çizgilerinin
arkadaki siyah şeritlerle ilişkisi de sorunlu. Oysaki GÜCÜ kelimesi biraz daha kalınlaştırılarak çizgilerin
bir parçası haline getirilebilirdi.
Ankaragücü logosunun puanı; 10/5
A ve S'nin neyi temsil ettiği aşikar. Ortadaki yapı ise Anadolu Selçuklu döneminden kalma Yivli Minare imiş.
Yivli Minare'nin üzerindeki 3 bant ise Antalyaspor'u oluşturan İlk Işıkspor, Ferrokromspor ve Yenikapı Suspor
takımlarını temsilen bulunuyormuş. Antalya ilimizi temsilen Yivli Minare'nin seçilmesi ilginç olsa da A,S ve minarenin
ilişkisi nispeten iyi. Minarenin altında yer alan tarih Antalyaspor yazısının bulunduğu yuvarlağın içinde alt kısma alınabilir
ve böylece minarenin
biraz daha kalın çizgili ve yüksek olması sağlanabilir. Portakal ile bu kadar özdeşleşmiş bir şehir olan
Antalya'nın logosunda turuncu renginin kullanılması gibi bir beklentim var. Malum, kırmızı ligimizde en çok kullanılan renklerden biri.
Turuncu ile bir ayrışma ve renklilik sağlamak mümkün olabilirdi.
Antalyaspor logosunun puanı; 10/5
Yıllardan 1952. Nato'ya girmek üzere olan iki ülke, Türkiye ve Yunanistan'ın ilişkilerini geliştirmek adına bir futbol müsabakası tertip ediliyor.
Milli maç için ödenek bulamayacak olan Türkiye devleti, o dönem durumu nispeten iyi olan Beşiktaş'a gidiyor ve bu maça Türkiye'yi temsilen çıkmasını istiyor.
Beşiktaş takımına Galatasaray ve Fenerbahçe'den de birer oyuncu dahil ediliyor ve maç oynanıyor. Yunanistan'ın 1-0 kazandığı maç Beşiktaş'a
armasında Türk bayrağı taşıma yetkisi kazandırıyor. Alın size film senaryosu. Beşiktaş logosu, çılgın hikayesi ve
yüksek kontrastı dışında pek bir şey barındırmıyor olabilir ama bu hikayeyi en iyi temsil biçimi de belki logonun sadeliği ile mümkündür.
Beşiktaş logosunun puanı; 10/7
1953 gibi çok da yakın olmayan bir tarihte kurulan Çaykur Rize, işi biraz aceleye getirmiş dersem başım ağrımaz.
Minimal bir tavır da diyebilirdik evet şayet çay yaprağı çizimini çevreleyen tırnaklı yazı tipi yerine yine bu minimal
çizgiyi sürdüren bir yazı tipi kullanılsaydı. Tırnaklı yazı tipleri armalarda yuvarlak biçimde kullanıldığında
çok sorunlu gözüküyor. Yazı tipi ile çizimin ilişkisi üstü şişhane altı memişhane şeklinde.
Renkleri yeşil ve mavi olan Çaykur Rize, iç kısımda çayı temsilen yeşili, dış kısımda ise denizi veya çayı
var eden suyu temsilen
mavi kullanmış.
Çaykur Rizespor logosunun puanı; 10/3
Denizli'yi gezmiş görmüş biri olarak şehrin tam ortasında kocaman bir horoz heykeli olduğunu söyleyebilirim.
Denizli ile horoz bir şekilde özdeşleşmiş. Fransızlara da bildiğiniz gibi horozlar diyoruz.
Aslan, kaplan gibi hayvanların revaçta olduğu futbol dünyasında şehrin horoz gibi bir hayvanı sembol kabul etmesi güzel.
Lakin, horozun
sahip olduğu renk zenginliğini (heykelinin değil, gerçeğinin) logoda göremiyoruz. Ayrıca Denizlispor yazısı ve horoz çizimi çok sıkışmış.
Arma dikine biraz daha genişletilirse horoz bir nebze rahatlayacak. Unutmadan eklemek gerekir ki,
iyi bir horoz illüstrasyonu kullanılmamış. Özellikle ayak bölgesi oldukça sorunlu horozun.
Denizlispor logosunun puanı; 10/5
Fenerbahçeli futbolcu topuz Hikmet tarafından tasarlanan Fenerbahçe logosu hakkında resmi sitesinde şöyle yazıyor;
"Beş renkten oluşan rozette Fenerbahçe Spor Kulübü 1907 yazısını taşıyan beyaz çerçeve temizlik ve açık yürekliliğin, kırmızı ton sevgi ve bağlılığın
ifadesi olup bayrağımızı sembolize eder. Ortada bulunan sarı lacivert kalp şeklindeki sarı, Fenerbahçe'ye duyulan gıpta ve kıskançlığı,
lacivert ise soyluluğu tasvir eder. Bu iki renk arasından yükselen palamut dalı ise, Fenerbahçelilik'in kudret ve kuvvetinin ifadesidir.
Yeşil renk ise yükselen bu kudret için başarının mukadder oluşunu gösterir."
Logodaki renkler başarılı bir biçimde yan yana gelmiş olsa da renklere yüklenmiş manaların evrensel bir tarafı yok.
Sarının kıskançlığın temsili olması her millet için farklılık gösterebilir bir durum mesela. Türk milleti için ilk kez burada rastlıyorum bu ifadeye.
İlk tasarlanan logo yenisine oranla çok daha dengeli. Meşe palamutunun kalp olduğu belirtilen kısımla, o kısmın da kırmızı alan ile ilişkisi çok daha başarılı.
Bunu neden bozma gereği duymuşlar bilmiyorum.
Fenerbahçe logosunun puanı; 10/7
Ahmet Ayetullah imzalı Galatasaray logosu Gayın ve Sin harflerinin birleşiminden oluşuyordu.
Latin alfabesine geçişin ardından günümüzde kullanılan G ve S harflerine geçildi.
Eski logodaki Gayın ve Sin harflerinin birleşiminin ne kadar iyi olduğunu görebiliyorsunuz. Aynı şeyi
günümüzde kullanılan G ve S harfleri için söylemek mümkün olmasa da Galatasaray logosunun,
geçmişten aldığı mirası özgün bir biçimde
sürdürmesi ve ligimizdeki nadir tipografik logolardan biri olması nedeniyle başarılı olduğunu düşünüyorum.
S'nin kuyruğunun gereksiz uzunluğu, G'nin içe doğru giden çizgisi ile
S'nin buluştuğu noktadaki sorunlu ilişkisi ve genel olarak 2 harfin et kalınlıklarının harflerin yapıları
ile uyumsuzluğunu bu sebeple göz ardı edebiliyorum.
Galatasaray logosunun puanı; 10/7
Süper ligin genç temsilcilerinden birisi Gaziantep Futbol Kulübü. Genç olmasına karşın
4 büyüklere sıkıntılı sezonlar yaşatabilmeyi başarmış bir kulübümüz. Ancak aynı şeyi
logosu için söylemek pek mümkün değil. Muhtemelen logo birkaç yıl önce yenilenmiş.
Çünkü, ortada bulunan G harfi Gaziantep'in şehir kimliğine ait. Bu talihsiz kimlik
çalışmasının G'si bir şekilde futbol kulübüne de bulaşmış. Bir diğer garip durum da
Gaziantep
yazmak yerine GFK yazmış olmaları. BJK gibi bir hava vermek istemişler sanıyorum ama
çok yersiz karar olmuş. GFK yazısını da içinde bulunduğu siyah forma
uydurmak için bir miktar bozmuşlar. Ortadaki şahin benzeri kuşun da temas ettiği G harfi ile alakası
olmayınca logo için artık "cingen çalmış ayı oynamış" demekten başka çaremiz kalmıyor.
Gaziantepspor logosunun puanı; 10/4
Behzat Başkomser'in takımı Gençlerbirliği'nin logosu süper ligin en iyi logolarından biri.
Kırmızı, sarı ve siyahın birlikteliği, ay ve yıldızın sıkıcı olmayan biçimde sunumu,
ayın içine yerleştirilmiş özgün futbol topu çiziminin genel kompozisyon ile uyumu,
yıldızın parlayan sarı çizgileri...
Bunlar logoyu iyi yapan özelliklerinden sadece birkaçı. Behzat başkomserim logosu güzel diye
tutmuyordur Gençlerbirliği'ni ama olsun.
Gençlerbirliği logosunun puanı; 10/8
Göztepe'nin rakiplerine oranla iyi bir logosu olduğu kanısındayım. Ancak logonun tam ortasındaki eski futbol topunun
simetrik çizilmesi gerektiğini düşünüyorum. Yanlara taşmış olan kuruluş yılı kuşağı da başarılı bir örnek bana göre.
İçi sarı ve kırmızı ile dolu olan kareler Göztepe'nin yelken ve diğer amatör branşlarını temsilen logoya eklenmiş.
Üstte yazan Göztepe kelimesinde Ö'nün noktaları nedeniyle üst kısımda oluşan boşluk gibi altta bir miktar daha
boşluk bırakmak da yine o kısmın toparlanmasını sağlayabilir veya daha uygun bir yazı tipi ile değiştirilebilir.
Göztepe logosunun puanı; 10/6
Başakşehir, B'nin üst iç boşlukta bulunan çizgisini uzatarak B'nin içine bir İ gizlemeyi başarmış.
Lakin, gereğinden fazla büyük bir kalkanın içine yerleştirince amblemin etkisi azalmış.
Fenerbahçe veya Galatasaray logolarındaki gibi bir çemberin içine almaları daha iyi olabilirdi.
Başakşehir logosunun puanı; 10/6
Bir kulüp adına "spor" kelimesi eklediği zaman futbol dışındaki branşlarda da var olmak,
var olmaktan da öte, başarılı olmak durumundadır diye düşünüyorum. Kasımpaşa spor kulubünü yakınen takip etmem ama
bugüne değin futbol dışı bir branşta başarısını duymuşluğum yok. Logoda alt kısımda yer alan şeklin çapa veya martı olduğunu
düşünebiliriz. Ama çapanın da martının da ne mana taşıdığını pek kestiremiyorum Kasımpaşa için. Kasımpaşa tersanesine bir gönderme veya
martı figürünün İstanbul ile özdeşleşmiş olduğu için kullandığını düşünebiliriz. Her ikisi için de net olan şey ise kötü bir görselleştirmeyle sunulduğu.
Üst kısımdaki Kasımpaşa yazı tipi ise kesinlikle özensiz seçilmiş.
Kasımpaşa logosunun puanı; 10/4
Süper Logo ligimizin en alt sırada yer alan hatta belki küme düşmesi gereken takımlarından biri de
kuşkusuz Kayserispor. Süper lig'de kadın başkan tarafından yönetilen ilk kulüp ünvanını elinde bulunduran
Kayserispor, Erciyes Dağı'nı logosuna taşımış ama öylesine kötü taşımış ki Erciyes tümseği olmuş. 1966 yılından
günümüze aktif olarak futbolun içerisinde yer alan bir takımdan daha fazlasını bekliyoruz.
Kayserispor logosunun puanı; 10/3
Ben Konya'nın Anadolu Selçuklu'dan kalan mirasın hakkını vermediğini düşünüyorum. Yalnızca futbol takımında değil, her alanda.
Halbuki bu miras -özellikle tasarım ve mimari açıdan- engin bir deniz. Konyaspor logosunda çift başlı kartalı kullanmak
beklediğimiz bir hareket ama hakkın verilmiş, yeteri kadar özen gösterilmiş değil. Almanya milli takımı logosu gibi sade bir kullanım
tercih edilmiş olması güzel fakat "arada kalma" meselesi burada da baş gösteriyor. Çift başlı kartalın alt kısmından yanlarına doğru yayılan
tahıl kuşaklar
kartaldan rol çalıyor ve kartalı kuvvetsiz hale getiriyor. Konya'nın tarıma verdiği önemin altını çizmek istemiş olmalılar
ama bu meseleyi buraya taşımaya ne kadar ihtiyaç var bunu sorgulamak gerek. Muhakkak kullanılacaksa da kartalın daha büyük, tahıl kuşakların ise
küçülerek ayak kısmına gelecek ve hatta belki bir miktar temas edecek şekilde yapılması daha yerinde olabilir.
Konya logosunun puanı; 10/6
Malatyasporlu yöneticiler, Ankaragücü logosunu çok seviyor olmalılar. "Aynısını yap ama Malatya'ya
özgü de birşeyler olsun" şeklinde bir sipariş vermişler belli ki. Üst kısımda Malatya kalesi kendine yer bulurken, hemen altında
bulunan 3 sarı şeklin kayısı olduğunu düşünüyorum.
Malatyaspor logosunun puanı; 10/4
Sivasspor logosunda yan yana 3 yıldıza yer vererek 15 şampiyonluk kazanmış gibi bir hava estirmiş.
(Normalde armanıza her 5 şampiyonlukta 1 yıldız koyabiliyorsunuz.)
Ama bunun dışında da başka bir şey yapmamış.
Sivas'ın S'si ile Spor'un S'sinin iç içe geçmesinin Sivas'ın Spor ile iç içe bir şehir olduğu fikrini
vermek gayesi taşıyorsa biz buna pek de kanmıyoruz. Bu nafile çaba yerine Sivas'ın kangalının logoda yer bulmasını
istiyoruz mesela.
Sivasspor'un logosunun puanı; 10/4
Bir takım olarak Trabzonspor'u hiç sevmem. Ancak mesele takım logolarına gelirse
Trabzon rakiplerinden birkaç gömlek üstün bana kalırsa.
Karadeniz'e kıyı bir şehir olan Trabzon'un logosunda T'nin üst kısmı yani topun bulunduğu bölüm karayı,
S'nin bulunduğu alan ise hırçın Karadeniz dalgalarını temsil ediyormuş gibi geliyor bana.
T ve S'yi temsil eden
formlar çok başarılı şekilde birleştirilmiş. Çok karmaşık gibi gözükse de bir çırpıda T ve S harfleri olduklarını
fark ediyorsunuz. Armanın alışılagelmiş kalkan formları dışında kendine özgü ve içinde yer alan 2 harfle
uyumlu yapısı da yerinde ve özgün bir karar olmuş. Renkler de Süper ligin sınırlı ve sıkıcı
renk skalasının dışında ve birbiriyle uyumlu. Üst ortada bulunan topun yine genel
kompozisyon ile uyumlu çizimi de logoyu kaliteli yapan etkenlerden biri. S'nin göbeğini
kuyruk kısmı ile veya kuyruk kısmını göbek ile simetrik hale getirmek
son bir dokunuş olarak güzel olabilir.
Trabzonspor logosunun puanı; 10/8
Süper Logo Ligimizde puan durumu şöyle oldu;
1. Trabzonspor ve Gençlerbirliği
2. Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray
3. Göztepe ve Konyaspor ve Başakşehir
4. Ankaragücü, Antalyaspor ve Denizlispor
5. Alanyaspor, Gaziantep, Kasımpaşa, Malatyaspor ve Sivasspor
6. Kayserispor ve Çaykur Rizespor